COACHING GIÚP EM TRÒ CHUYỆN THÂN MẬT VỚI CHỒNG CON
Vương Bích Ngọc. Giáo viên dạy Yoga, Ấn Độ
Hồ sơ trước coach của Ngọc:
Trước đây, Ngọc có nhiều năm làm việc trong ngành truyền thông, sản xuất truyền hình. Sau đó Ngọc cùng các nghệ sỹ mở trung tâm nghệ thuật đương đại ở Hà Nội và trở thành nơi kết nối hợp tác giữa các nghệ sỹ Việt Nam và nước ngoài. Sau khi lập gia đình, Ngọc sang Ấn Độ sinh sống năm 2014, và về nước năm 2017, với một nhóc 2 tuổi! Ngọc trở thành huấn luyện viên yoga vào đầu năm 2019. Hiện tại, con trai Ngọc được 7 tuổi và hai mẹ con vừa đoàn tụ cùng chồng sau 2,5 năm đại dịch. Trước đó, những mâu thuẫn giữa họ sâu sắc đến mức họ đã nghĩ đến chuyện chia tay. Tôi phỏng vấn khi Ngọc vừa trở lại Ấn Độ một thời gian ngắn sau khi tiễn hai bố con về Ấn trước đó.
Chúc mừng gia đình hai mẹ con đã được đoàn tụ với gia đình. Chắc hẳn thời gian qua với em là vô cùng đặc biệt?
Trước lúc hai bố con đi về Ấn, em có nhiều nỗi sợ là mình không chịu nổi và sẽ rất buồn vì trong 7 năm qua em không xa con ngày nào. Có những ý nghĩ rằng em có thể rơi vào trạng thái tinh thần mất kiểm soát như là mất ngủ, hay vật vã than khóc không dừng lại được. Nhưng rất may là em đã không bị rơi vào trạng thái đó. Em có thể quan sát từng rung động của mình và cho phép cảm xúc của mình được tự nhiên, kể cả việc đứng khóc ở sân bay. Thậm chí em còn nảy ra một tứ thơ, “khi bạn đã có đầy ai đó trong tim thì khoảng cách địa lý không có ý nghĩa gì nữa”. Đây là dịp tốt để con trai và cả chồng em học cách chăm sóc nhau và tự lập hơn. Nên em thấy biết ơn tình huống này!
Theo em,điều giúp cho học viên thay đổi mạnh mẽ trong khóa học.
Theo em người thầy rất quan trọng. Em nhớ khoảnh khắc aha moment của mình sau khi em coach cho anh bạn cùng lớp, bị chị vỗ thẳng mặt: “Đây là một buổi coach không có đạo đức. Em đã không nâng tinh thần của bạn lên mà thậm chí lại cố dìm họ xuống, dồn họ vào đường cùng và hả hê như một con quỉ”. Em nghĩ nếu em ở trước mặt chị chắc em ăn một cái tát rồi. Sự thẳng thắn và đạo đức một người làm coach, một người thầy, cho chị năng lượng mạnh mẽ ấy. Chính nhờ “cú đánh thẳng mặt” đó mà em tỉnh người. Lúc nhìn lại, em nhận ra em đã thoát khỏi cái vỏ bọc kỹ lưỡng, che giấu tổn thương sâu hoắm bên trong, bóc được cái mặt nạ kiên cố em đeo với chính em.
Eckhart Tolle từng nói đại ý: người ta có xu hướng bám víu “khối khổ đau sâu nặng” vì đó là thứ duy nhất họ có, là thứ làm nên cá tính của họ, nên họ bọc giấu nó rất kỹ, cuốn nó trong bao nhiêu là lớp lang.
Là em đấy, và còn ở một trạng thái cực kỳ tinh vi. Bản ngã của em là một ngọn núi lửa âm ỉ, anh bạn học cùng đã tình cờ trèo lên chơi và chọc vào nó, thế là núi lửa phun trào. Bài học của em hôm đó là thấy được sự “nguy hiểm” của nghề làm coach. Và em nhận ra tầm quan trọng của người thầy. Không có chị “vỗ mặt” hôm đó thì em không có được cái giác ngộ về bản thân như thế.
Em có còn “AHA moment” nào nữa không?
Dạ, có. Nhờ buổi coach cho anh bạn cùng học mà em nhận ra là em luôn đổ lỗi cho chồng, không nhận ra những nỗ lực của anh ấy, không công nhận anh ấy đã làm tất cả để cưới được em dù phải chống lại bố mẹ, vốn là một việc rất khó ở một nước như Ấn Độ, rồi anh bỏ cả công việc để sang Việt Nam với em. Sau khi học coach ba ngày, em có một cuộc nói chuyện rất dài với anh ấy. Cả hai đều bật được ra những gì mình suy nghĩ mà không nói. Cả hai đều cần nhau nhưng cái bản ngã thì lại cố tình làm ra vẻ không cần. Sự thật là bọn em đã có và vẫn còn tình cảm với nhau quá lớn.
Em từng nói em đã tìm thấy ở life coaching công cụ để xây dựng hạnh phúc. Đó là cái gì vậy?
Vợ chồng em từng không nói chuyện với nhau, không có cả chuyện gần gũi suốt một thời gian dài. Nhưng bây giờ sau khi được coach, bọn em lại có thể nói chuyện trên trời dưới biển như hồi xưa. Bạn ấy kể cho em đủ thứ chuyện, cả chuyện cắt chuối cho ông hàng xóm mà ông ấy chẳng cho lại cái gì. Em bèn dạy anh ấy mô hình ‘trên dây dưới dây”. Em lôi anh ấy ra làm chuột bạch, coach cho anh ấy. Em giúp anh nhận ra anh cho đi là vì bản thân anh, là vì niềm vui anh muốn cho đi. Công cụ thứ hai em hay dùng nữa là Ba nỗi sợ phổ quát. Em nhận ra con em có nỗi sợ không được mẹ yêu, nên em bảo con không cần phải làm điều ấy mà mẹ vẫn yêu con. Em đã bỏ được câu cửa miệng “ăn nhanh lên đi thì mẹ yêu, làm cái này cái kia đi thì mẹ sẽ yêu”. Em muốn giúp con được sống với cái tôi nguyên thủy nhiều nhất. Trước kia em cũng đã có thể quan sát bản thân nhưng chỉ mơ hồ và theo cảm tính, life coaching cho em công cụ chính xác để biết tại sao mình lại suy nghĩ và hành động như thế. Một giá trị quan trọng nữa mà coaching mang lại cho em là thúc đẩy em hành động, chứ không chỉ đọc sách self helf xong rồi chẳng làm gì hay nói lý thuyết suông. Coaching khác các ngành tâm lý khác ở chỗ nó thúc đẩy người ta hành động để tạo ra thay đổi.
Em đã có hành động tạo sự thay đổi nào rõ rất nhất?
Em thay đổi ngôn ngữ và cách nói với chồng. Em luôn công nhận anh ấy, khuyến khích anh ấy. Có sự thân mật về cảm xúc và sự kết nối mạnh mẽ hơn. Hành động thứ hai nhờ coaching mà em làm được là kiềm chế cơn giận với con. Mỗi khi con làm gì sai, thay vì quát tháo giận dữ như trước, bây giờ em biết dừng lại một nhịp để quan sát cơn giận, chọn cách xử lý phù hợp. Bảo con là “không sao không sao”, để con bớt sợ. Vì khi sợ sau khi mắc lỗi, con sẽ phản xạ để bảo vệ mình bằng cách nói dối hoặc đổ lỗi hay làm những điều tệ hại hơn.
Như vậy là em đã có khả năng nhìn sự kiện ở tầng sâu hơn, thấy được bản chất. Đó là cái nhìn bao dung, thương xót. Quả là một sự thay đổi tuyệt vời.
Coaching còn giúp em loại bỏ dần tư duy phán xét người khác, hỏi câu tại sao họ thế này thế kia. Em không chỉ biết cách để hạnh phúc mà còn biết cách để loại bỏ đau khổ nữa. Vừa rồi em phải làm rất nhiều loại giấy nhà đất, rồi giấy tờ xin visa theo chồng, gặp khá nhiều thủ tục rắc rối, nhưng em không thấy khó chịu như trước. Em chấp nhận nó như một hiện thực không thể tránh, và nếu cố gắng để có thể tự giải quyết mà không được, em vẫn chi tiền để thuê dịch vụ. Có một hình ảnh em rất thích khi coach cho mọi người, cây chuối thì phải cho quả chuối mà bạn lại cứ đòi nó cho quả xoài thì “vấn đề” là ở bạn rồi.
Em đã ứng dụng kỹ năng của coaching vào cuộc sống mới ở Ấn thế nào?
Có thể nói là sau một tháng trở lại Ấn, em phải liên tục “coach” cho chồng để ứng xử với những diễn biến tuy nhỏ nhưng lại có nguy cơ trở thành những xung đột lớn trong gia đình. Đó là điều lớn nhất mà coaching đã giúp em, kết nối chồng và bố mẹ chồng, giúp chồng em hiểu rằng bất kể bố mẹ anh ấy làm gì, nói gì, hoặc có thể quên quên nhớ nhớ ra sao, họ không cố ý làm những điều đó và nếu anh biết chấp nhận thực tại và mở lòng yêu thương không điều kiện, anh sẽ không còn cảm thấy những “mưa nắng” đó là bất thường nữa. Bản thân em, nhìn lại những khúc mắc trong quá khứ, em không tự trách mình hay bố mẹ chồng nữa. Ai cũng đã ứng xử bằng cái tôi lớn, để rồi chuyến bé xé ra to. Xem ra, về phía bố mẹ chồng, họ cũng nhận ra sự thay đổi ở em và mở lòng hơn rất nhiều. Có thể nói, sau một tháng, em đã có một cuộc sống khá hoà thuận với bố mẹ chồng dù có rất nhiều khác biệt về văn hoá, ngôn ngữ, và đặc biệt phải biết ơn năng lượng tươi vui của Toto, con em luôn mang lại tiếng cười không ngớt cho ông bà nội, giúp ông bà vui hơn mỗi ngày khi được chơi, được dạy cháu học và đón cháu đi học về.
